Dịch
Trong lĩnh vực thiết kế và phát triển sản phẩm, "Mock-up" và "Prototype" là hai khái niệm thường xuyên được nhắc đến trong giai đoạn tạo mẫu (prototyping). Tuy nhiên, mỗi thuật ngữ lại mang ý nghĩa và vai trò riêng biệt trong quy trình này. Việc hiểu rõ sự khác biệt giữa Mock-up và Prototype sẽ giúp các nhà thiết kế, kỹ sư phát triển sản phẩm tối ưu hóa quá trình nghiên cứu và hoàn thiện sản phẩm trước khi đưa ra thị trường.
1. Mock-up là gì?
Mock-up là mô hình tĩnh (non-functional model), mô phỏng hình dáng, kích thước, màu sắc và cách bố trí tổng thể của sản phẩm mà không tích hợp chức năng vận hành.
Mock-up thường được chế tạo từ các vật liệu như nhựa, kim loại nhẹ, gỗ, hoặc các loại vật liệu dễ gia công khác. Mục đích chính của Mock-up là:
- Giúp đội ngũ thiết kế hình dung tổng quan về sản phẩm.
- Đánh giá thẩm mỹ, tỷ lệ, và cách bố trí các chi tiết trước khi bước vào giai đoạn thiết kế kỹ thuật.
- Làm cơ sở tham khảo cho các bước thiết kế chi tiết hoặc thuyết trình ý tưởng với khách hàng, đối tác.
Mock-up không yêu cầu sản phẩm có khả năng hoạt động thực tế, do đó thường được hoàn thiện nhanh chóng với chi phí thấp hơn so với Prototype.
Phác thảo UI của công cụ để ghi nhận nhanh các ý tưởng
2. Prototype là gì?
Prototype là mô hình động (functional model), mô phỏng sản phẩm thực tế không chỉ về hình dáng mà còn về tính năng, chức năng và khả năng tương tác.
Prototype thường được chế tạo từ những vật liệu tương tự sản phẩm cuối cùng như nhựa kỹ thuật, kim loại, hoặc các vật liệu chuyên dụng. Mục tiêu của Prototype bao gồm:
- Kiểm tra và đánh giá các tính năng vận hành, độ bền, tính tiện dụng của sản phẩm.
- Xác nhận thiết kế kỹ thuật, phát hiện và khắc phục các lỗi tiềm ẩn trước khi sản xuất hàng loạt.
- Hỗ trợ thực hiện các thử nghiệm sử dụng thực tế (user testing) nhằm cải tiến sản phẩm theo nhu cầu của người dùng.
Do yêu cầu cao về tính năng và chất lượng, việc chế tạo Prototype thường tốn nhiều thời gian, công sức và chi phí hơn so với Mock-up.
Thứ tự công cụ thiết kế nên sản phẩm thử hoàn chỉnh
3. So sánh nhanh giữa Mock-up và Prototype
| Tiêu chí | Mock-up | Prototype |
| Tính năng | Không có chức năng vận hành | Có chức năng vận hành |
| Mục đích chính | Thể hiện hình dạng, bố cục sản phẩm | Kiểm tra tính năng, khả năng hoạt động |
| Vật liệu sử dụng | Nhựa, kim loại nhẹ, gỗ,… | Vật liệu kỹ thuật gần giống sản phẩm thật |
| Chi phí & Thời gian | Thấp hơn, chế tạo nhanh | Cao hơn, chế tạo công phu |
| Giai đoạn ứng dụng | Thiết kế sơ bộ, ý tưởng ban đầu | Kiểm nghiệm, hoàn thiện sản phẩm |
4. Kết luận
Cả Mock-up và Prototype đều đóng vai trò thiết yếu trong quá trình phát triển sản phẩm, từ giai đoạn ý tưởng cho tới giai đoạn kiểm nghiệm thực tế. Hiểu rõ sự khác biệt và ứng dụng đúng từng loại mô hình không chỉ giúp tiết kiệm chi phí, thời gian mà còn góp phần nâng cao hiệu quả phát triển sản phẩm, đảm bảo sản phẩm cuối cùng đáp ứng tốt nhất nhu cầu của người sử dụng.
Goryovina - Gia công CNC Mock-up, Prototype các loại vật liệu (Nhôm, Nhựa, Silicone, In lụa…)
Hotline +1900 98 68 95
Email master@goryovina.com